Núna er viðvörun sett á klassíska skáldsögu George Orwell „1984.“ Eru viðkvæmir lesendur varaðir við gagnrýnni lýsingu Orwells á einræðis kvenstjórnendum.
Í nýrri 75 ára afmælisútgáfu bókarinnar, sem Berkley Books (hluti af Penguin Random House) gefur út, skrifar afró-ameríski femínistinn Dolen Perkins-Valdez nýjan formála, þar sem aðalpersónunni Winston Smith er lýst sem „vandræðalegum.“ Dolen skrifar meðal annars að upplifa megi afstöðu Smiths til kvenna sem „andstyggilega“ án þess að útskýra nánar hvað hún er að vísa til.
Femínistar vilja ritskoða lýsingu Orwells á konum sem áköfustu verjendum alræðisríkisins
Bókin fjallar ekki um konur og mjög fáar setningar má túlka sem gagnrýni á konur. Í stuttum kafla, sem kann að hafa pirrað femínistann, eru konum hins vegar lýst sem áköfustu verjendum eins flokka alræðisríkisins sem bókin fjallar um:
„Það voru alltaf konurnar, og sérstaklega unga fólkið, sem voru ofstækisfullu stuðningsmenn flokksins – þær sem gleyptu slagorðin án þess að blikna, voru áhugamannanjósnarar og voru þær sem fundu öll merki um frávik.“
Gagnrýnendur hafa fyrst og fremst bent á hættuna á að lesandinn tengi hollustu kvenna við pólitískan rétttrúnað í dag og vildu að kaflinn yrði fjarlægður úr bókinni.
Eins og Orwell sé dæmdur fyrir hatursorðræðu
Útgefandinn hefur nú „leyst“ vandamálið með því að setja fyrirvara í inngang bókarinnar, en þetta hefur leitt til þess að aðrir gagnrýnendur benda á að femínski textinn grafi undan öllum boðskap skáldsögunnar um viðvörun gegn ríkisstjórnun og skoðanakúgun. Bandaríski rithöfundurinn Walter Kirn segir í hlaðvarpinu America This Week:
„Þetta er eins og að fá George Orwell sjálfan dæmdan fyrir hatursorðræðu. Við erum ekki enn í heimi þar sem klassískar bækur eru fjarlægðar eða bannaðar en þetta lítur út eins og útgáfa af 1984 sem biðst afsökunar.“
Kirn spyr einnig hvers vegna femínskur formáli sé nauðsynlegur, þegar bókin hefur þegar fyrir einn slíkan eftir Thomas Pynchon:
„Þetta fólk taldi greinilega ekki að inngangur gamals hvíts manns væri nóg. Svo nú höfum við útgáfu af 1984 með sprengjuviðvörun – sem líkist mest 1984 sem ég hef nokkurn tímann lesið.“
Sem svört kona á hún „í erfiðleikum með að tengjast persónum sögunnar“
Í formála sínum skrifar Perkins-Valdez að hún hafi í fyrstu notið lestursins, en að hún hafi orðið fyrir vonbrigðum þegar Winston reynist vera „vandræðalegur“ maður sem „er næstum á móti öllum konum, sérstaklega þeim ungu og fallegu.“
Hún segir einnig að þar sem bókin „fjalli ekki um kynþáttamál“ hafi hún sem svört kona átt erfitt með að tengjast persónunum.
1984 eftir Orwell er ein áhrifamesta skáldsaga 20. aldarinnar. Hún lýsir framtíðar alræðissamfélagi þar sem meðborgarar eru undir eftirliti með framtíðar rafrænni tækni („fjarskiptaskjám“), þar sem minnsta frávíkjandi hugsun er greind og hægt að refsa fyrir sem hatursorðræðu.
Bókin var skrifuð árið 1949, löngu áður en búið var að finna upp snjallsímann en henni tókst samt að lýsa eftirliti ríkisins sem nútíminn er raunverulega að nálgast, þrátt fyrir að tæknilegar forsendur hafi ekki verið til staðar á meðan höfundurinn lifði.