Íris Erlingsdóttir, fjölmiðlafræðingur, lýsir í þessari grein samskiptum við lækna vegna ólæknandi giktarsjúkdóms sem hún greindist með fyrir sex árum. Henni leiðist fátt meira en að tala um heilsufarið en gerir það til að lýsa reynslu af því sem hún kallar verkjalyfjahysteríuna. Íris skrifar:
„Fjöldasturlunarfaraldrar hafa komið og því miður ekki farið síðan ópíóíðahysteríunni var dreift um heimsbyggðina, en ópíóíðahysterían lifir enn góðu lífi. Hið sama er ekki hægt að segja um verkjasjúklinga.“
Íris Erlingsdóttir skrifar:
„Það eru engin takmörk fyrir fjandskapnum, fordómunum og illgirninni sem beint er að verkjasjúklingum… Flestir verkjasjúklingar eru fólk með alvarlega sjúkdóma og stjórnmálamenn, embættismenn og læknastéttin hafa valdið milljónum þeirra óbætanlegum skaða með hálfbökuðum hysteríureglum.“ Dan Laird, M.D., J.D.
Þegar gigtarlæknirinn minn á Mayo Clinic í Minnesota greindi mig með ólæknandi gigtarsjúkdóm fyrir sex árum, hafði ég verið að drepast úr langvarandi verkjum í yfir tuttugu ár.
Þó um væri að ræða alvarlegan sjúkdóm var greiningin léttir, eftir endalausar athugasemdir eins og „þetta er allt í höfðinu á þér“ og ásakanir um lyfjamisnotkun.
Mér leiðist fátt meira en að tala um heilsufar mitt––sumir tala um sjúkdóma eins og gæludýr sín––en til útskýringar, sjúkdómurinn „minn“ CCAL2 er arfgengur gigtarsjúkdómur sem „einkennist af uppsöfnun kristalla í liðamótum… veldur stífleika, stigvaxandi skemmdum… alvarlegum langvinnum og bráðum verkjum… og er ólæknandi.“ CCAL2 er stundum kallaður „pseudo-gout“ eða gervi-þvagsýrugigt (sem oftast hrjáir stórutána). „Slíkt gigtarköst hefjast skyndilega, geta vakið þig um miðja nótt… eins og táin sé að brenna… bólgin og svo aum að þyngd rúmfatanna er óþolandi.“ Ímyndaðu þér að líða svona í öllum liðum líkamans.
Þar sem engin lækning er við sjúkdómnum sagði læknirinn að eina meðferðin væri að meðhöndla alvarlegustu einkennin: alvarlega verki. Best væri að halda áfram meðferðinni sem ég hafði verið á í yfir áratug: tveir vikulegir Fentanyl-húðplástrar og 20 fljótverkandi ópíóíðaverkjatöflur á mánuði.* Þetta virtist einfalt. En enginn vildi sjá um meðferðina. Heimilislæknirinn minn, sem hafði ávísað verkjalyfjunum í mörg ár, hafði „rekið“ mig, sem og alla verkjasjúklinga––hluti af „hreinsuninni“ sem flestar „heilsugæslur” og læknar tóku þátt í––en varla myndi Mayo Clinic neita mér um meðferð sem þeirra eigin sérfræðingur hafði fyrirskipað við ólæknandi, kvalafullum sjúkdómi sem myndi krefjast fjölmargra meiriháttar skurðaðgerða (átta á sl. sex árum) í framtíðinni?
Ég gat ekki einu sinni fengið tíma hjá verkja „sérfræðingunum“ á Mayo. Ég vil ekki þreyta lesendur með smáatriðum um viðbjóðslega og ófagmannlega framkomu Mayo við verkjasjúklinga. En sama hversu mikið ég fyrirlít stjórn Mayo Clinic og læknastéttina þá er það hvergi nærri nóg.
Sjúkratryggingarnar mínar höfðu greitt Mayo tugþúsundir dollara fyrir að greina sjúkdóminn en ekki einn einasti læknir vildi––eða mátti––sjá til þess að ég fengi „meðferðina.“ Heilbrigðisyfirvöld og læknastéttin stæra sig af skattgreiddum tækninýjungum sem tryggja að fíkniefnaneytendur drepi sig ekki þegar þeir nota ólöglegt fentanyl og heróín, en ef þú ert verkjasjúklingur, þá vonandi skellist hurðin í heilsugæslunni fast á þig á leiðinni út. Þeir tóku ekki einu sinni síðustu verkjalyfin af mér í smáskömmtum, sem er nauðsynlegt; svo vitnað sé í vefsíðu Mayo „fráhvarf er hættulegt… einkennin geta verið alvarleg, jafnvel valdið dauða… og eru afar óþægileg.“ Takk fyrir upplýsingarnar, en þeir sem hafa þurft að gera DIY (do-it-yourself–gerið-það-sjálf) fráhvarfsmeðferð með Gatorade og ælupokum vita það!
Til að koma í veg fyrir dauðsföll af völdum ólöglegra ópíóíða, ákváðu Bandaríkjastjórn og læknastéttin á heimsvísu að lausnin væri að svo gott sem banna lögleg ópíóíð verkjalyf fyrir sjúklinga, sem sjaldan misnota verkjalyfin sín. Rökfræðin er sú að ávísun verkjalyfja fyrir okkur muni einhvern veginn valda dauða fíkniefnaneytanda, sem völdu að misnota lyf, sem við þurfum nauðsynlega vegna sjúkdóma sem við völdum ekki. Árið 2000 voru 4,400 dauðsföll af völdum „ópíóíða ofneyslu“ í Bandaríkjunum. Afleiðingarnar af því að troða þessum snilldaraðgerðum–að kvelja verkjasjúklinga til að draga úr dauðsföllum dópista–upp á heimsbyggðina eru 64,000 fleiri dauðsföll (á síðasta ári).
Flestir læknar vita lítið sem ekkert um meðferð langvinnra verkja. Áróður ópíóíð-lýðskrumaranna er að ópíóíð verkjalyfjameðferð feli í sér „mikla áhættu á fíkn eða dauða,“ en samkvæmt þeirra eigin gögnum hafa lyfseðilsskyld ópíóíð aldrei verið ráðandi þáttur í ‘ópíóíða-kreppunni’. Til að ráða bót á þessum óþægilegu staðreyndum hafa heilbrigðisyfirvöld endurskilgreint „ópíóíð misnotkun“ svo nú eru allir sem þurfa á ópíóíð verkjalyfjum að halda skilgreindir sem dópistar. Mun líklegra er að verkjasjúklingar deyi úr sálarkremjandi verkjum en ópíóíðafíkn.
Mín líðan var þokkaleg þar til stjórnmálamenn og gráðug möppudýr með M.D. gráður ákváðu að fara í læknisleik. Ríkismeðferðin olli alvarlegum verkjum––sem verulega hömluðu starfsgetu og athöfnum daglegs lífs––og alls kyns hliðarverkunum og öðrum sjúkdómum, t.d. of háum blóðþrýstingi, þunglyndi og svefnleysi. Ókeypis upplýsingar: stöðugir, alvarlegir verkir hafa alvarlegar, neikvæðar afleiðingar fyrir heilsu fólks!
Fjöldasturlunarfaraldrar hafa komið og því miður ekki farið síðan ópíóíðahysteríunni var dreift um heimsbyggðina, en ópíóíðahysterían lifir enn góðu lífi. Hið sama er ekki hægt að segja um verkjasjúklinga.
*’I grein frá 2002 skrifaði gigtarsérfræðingur að Fentanyl-húðplástrar væru „kraftaverkameðferð“ fyrir gigtarsjúklinga með langvarandi, alvarlega verki; ég greinina hvergi; höfundurinn hefur líklega verið hrakinn af þessu tilverustigi.