Alþingi hefur ekki fylgt eftir niðurstöðum rannsóknarskýrslunnar um hrunið 2008
Það var ánægjulegt að ná tali aftur af Íris Erlingsdóttur eftir að hún snéri heim til Bandaríkjanna eftir vægast sagt eftirtektarverða heimsókn til Íslands. Margir hafa eflaust frétt af henni þar, því hún kom fram í útvarpi, á hlaðvörpum og var með greinar meðal annars í Morgunblaðinu. Íris hefur ýmislegt að athuga við ástandið á Íslandi í dag sem hún segir einkennast af fjöldasturlun, þar sem einungis ein skoðun mála er ráðandi og ritskoðun beitt með hatursstimpli á þá sem vilja ræða málin. Sérstaklega þá sem gagnrýna stefnu stjórnvalda eins og til dæmis í kynjafræði sem Íris segir vera froðufræði, þar sem yfirvöld ganga þvert gegn líffræðilegum staðreyndum og læknavísindum með þráhyggju sinni um að endurskrifa biblíuna ásaka Guð um að hafa mistekist sköpunarverkið með einungis Adam og Evu.
Íris tók fyrir rannsóknarskýrslu Alþingis um fjármálahrunið 2008 en í síðasta bindi með viðaukum eru niðurstöður birtar um lærdóma sem má draga til dæmis varðandi fjölmiðla, málfrelsi og starfshætti Alþingis varðandi umræðutækni. Íris segir mikla afturför hafa verið í fjölmiðlabransanum frá því fyrir hrun en fjölmiðlarnir hlutu mikla gagnrýni fyrir hugsunarlausa meðfylgni í glæfraför útrásarvíkinganna. Íris sagði:
„Ástandið er hundrað sinnum verra núna miðað við tímann fyrir hrun. Fréttamenn geta ekki greint á milli staðreynda og skoðana. Sumir fjölmiðlar eins og DV dreifa slúðri og skítkasti, þetta er ekki einu sinni eins og gula pressan. Ég hefði fengið stórt F(fail) ef ég hefði skrifað fréttir eins og ég les í dag.“
Hlutverk RÚV
Um RÚV segir Íris Erlingsdóttir:
„Ríkisútvarpið stendur sig hræðilega. Það er óskiljanlegt með öllu, hvers vegna Alþingi hefur ekkert gert til að þrífa ríkisútvarpið. RÚV er verra en BBC og þá er nú mikið sagt. Rannsóknarskýrsla Alþingis segir að fjölmiðlar hafa þrenns konar hlutverk: Aðhaldshlutverk, upplýsingahlutverk og umræðuhlutverk. Ekkert af þessu uppfyllir RÚV. Ekki er farið eftir lögum um RÚV, þar sem segir að: „Ríkisútvarpið skal sinna lýðræðislegu hlutverki sínu með því m.a. að veita víðtæka, áreiðanlega, almenna og hlutlæga frétta- og fréttaskýringaþjónustu.“ Við vitum öll að þeir gera það ekki.“
Í stað þess að hlúa að fjölmiðlaumhverfi sjálfstæðra fjölmiðla sem geta gegnt hlutverki sínu samkvæmt skilgreiningu rannsóknarskýrslunnar um aðhald, upplýsingar og umræðu, þá stunda fjölmiðlar ritskoðun og útiloka sjálfstæðar gagnrýnar raddir. Íris Erlingsdóttir segist hafa verið útilokuð frá íslensku fjölmiðlum í þrjú og tekur sem dæmi tölvupóst frá Vísi. Einnig vildu Heimildin og Stundin ekki birta greinar frá fólki sem gengu út frá því að kynin væru aðeins tvö.
„Ég gat ekki fengið greinar birtar og ég hætti í þrjú ár að reyna að senda inn greinar til fjölmiðla á Íslandi. Málin eru svo miklu alvarlegri núna en áður, við erum bókstaflega að tala um sjálfan raunveruleikann. Við erum að tala um heilaþvott á börnum. Verið er að sterilísera börn í nafni miðalda froðufræði. Þetta líkist nornabrennum miðalda. Ísland er gegnsýrt þessari kynjafræði.“
Íris vitnar í Styrmir Gunnarsson sem lýsti íslenskum kollegum sínum á eftirfarandi hátt og hún er sammála um:
„Miðað við þau kynni sem ég hef haft af fólki í okkar stétt, þá er þekkingin á íslenskum þjóðfélagsmálum og á sögu þjóðarinnar síðustu 50-100 árin ótrúlega takmörkuð. Mér finnst blaðamenn ekki fylgjast vel með því sem gerist í samfélaginu og þeir hafa ekki nægjanlega víða sýn á samfélagið til að sjá samhengi hlutanna.“
Innræting kynjafræði í börn frá leikskólaaldri
Talið barst að áreitni gagnvart börnum niður í leikskólaaldur en nýlega var frétt birt um „gleðigöngu“ barna frá fjögurra til fimma ára aldri í Laugardal. Er um svo kallaða „regnbogavottun“ Reykjavíkurborgar að ræða, þar sem krökkum er innrætt að kyn séu fleiri en tvö til að undirbúa þá sem óska þess síðar að skrá sig sem annað kyn en líffræðilegt kyn við fæðingu. Voru bæði Gústaf og Íris sammála um óskyldleika regnbogans við smábörn og lýsti Íris hneykslun yfir fánaskrúð transfánans á fánastöngum Reykjavíkurborgar og líkti því við fánaskrúð þjóðarsósíalista Þýskalands á fimmta áratugnum.
Árátta stjórnmálamanna að klína auðkennum kynjafræðinnar út um allt minnir á einsleitan pólitískan heilaþvott.
Sveitó að vera að stjórna Íslandi
Svo virðist sem allt hafi verið gert þveröfugt við niðurstöður rannsóknarskýrslunnar um málfrelsið og Íris vitnaði í Karl Jung sem sagði að ekkert væri jafn hættulegt fyrir samfélagið og þegar það yrði meðtekið af fjöldasturlun. Þetta er sérstaklega hættulegt þegar veikgeðja stjórnmálamenn komast til valda í slíku ástandi og gagnrýndi Íris bæði forsætis- og utanríkisráðherrann fyrir að vera fjarverandi stjórn landsins:
„Þorgerður og Kristrún mega ekkert vera að því að stjórna landinu. Þær ferðast út um allan heim og það er bara „sveitó“ að vera að stjórna Íslandi. Trump geðveikin er númer eitt, tvö og þrjú.“
Rannsóknarskýrslan varar við ráðherraveldi og segir hlutverk Alþingis vera að vernda góðan umræðustíl og áréttar mikilvægi slíks fyrir lýðræðið:
„Gildi stjórnmálarökræðunnar er meðal annars fólgið í því að láta andstæð sjónarmið takast á og það er hlutverk stjórnarandstöðu að láta reyna á málflutning stjórnarliða til að skerpa röksemdir. Íslensk stjórnmál hafa ekki náð að þroskast í samræmi við þessa hugsjón lýðræðisins. Þau hafa þvert á móti oft einkennst af kappræðu og átökum þar sem markmiðið er að sigra andstæðinginn og sannfæra áheyrendur, burtséð frá því hvort það þjóni best almannahagsmunum og sé í samræmi við bestu upplýsingar.“
Niðurstaða skýrslunnar um ástandið þá sem hefur versnað verulega síðan:
„Íslensk stjórnmálamenning er vanþroskuð og einkennist af miklu valdi ráðherra og oddvita stjórnarflokkanna. Þingið rækir illa umræðuhlutverk sitt vegna ofuráherslu á kappræðu þar sem þekking og rökræður víkja fyrir hernaðarlist og valdaklækjum.“
Íris fékk spurninguna um hvert hún héldi að þessi þróun væri að fara með samfélagið í dag. Hún vitnaði í hagfræðinginn Amartya Sen sem ræðir um hið raunverulega frelsi almennings:
„Í lýðræðisríki ættu borgararnir líka að láta sig varða umhverfi þessara valkosta, það samfélag sem við lifum og hrærumst í. Hagfræðingurinn Amartya Sen hefur orðað þetta með athyglisverðum hætti: „Það frelsi sem máli skiptir felur í sér frelsi til að breyta sem borgarar sem láta að sér kveða og tekið er mark á, fremur en að lifa sem stríðalin, vel klædd neysluþý sem vilja láta skemmta sér án afláts.“
Íris heldur áfram:
„Ein meginforsenda þess að borgararnir eigi þess kost að rækta þetta frelsi er að þeir hafi greiðan aðgang að góðum upplýsingum um samfélagið og vettvang til þess að skiptast á skoðunum um þær. Í þessu tilliti skipta vandaðir fjölmiðlar sköpum því að þeir eru í senn helsta upplýsingaveitan fyrir almenning og vettvangur borgaranna til að tjá sig um þjóðfélagsmál.“
Þó að þessi umræða sé engan veginn tæmandi þá bendir hún á þá alvarlegu stöðu að Alþingi og stjórnmálastéttin hafa ekki framfylgt niðurstöðum rannsóknarskýrslu fjármálahrunsins frá 2008. Stjórnmálin svíkja, almenningur situr uppi með tapið.
Smelltu á spilarann hér að neðan til að hlýða á umræðuna: