Börn sem lentu í sænska sjúkrakerfinu fyrir nokkrum árum vegna kynjavandamála gera það ekki lengur. Fjöldi barna í kynbreytingarmeðferðum hefur fækkað mikið og sérfræðingar velta ástæðunum fyrir sér. Hefur kynbreytingaráróðurinn misst marks? Hefur veruleikinn náð í skottið á kynjahugmyndafræðinni?
Börnum yngri en 15 ára sem fá meðferð við kynjavandamálum hefur fækkað úr 145 árið 2021 í 91 árið 2023, sem er 37,23 prósenta fækkun og eru lægstu tölur í tíu ár. Þróunin hélt áfram árið 2024 og vísindamenn leita núna að skýringum á allri þessari lækkun, segir í frétt Dagens Nyheter (DN).
Frá miklum áróðri til mikillar fækkunar
Kynjavandamál verður til þegar einstaklingur samsamar sig ekki líffræðilegu kyni sínu. Hjá mörgum hverfur tilfinningin með tímanum en hjá öðrum verður hún áfram. Á tíunda áratugnum jókst fjöldi barna sem skilgreindu sig sem annað kyn en sitt eigið líffræðilega kyn. Samhliða var í gangi mikil áróðursbylgja, þar sem börn voru hvött til að efast um kyn sitt. Skólar, fjölmiðlar og samfélagsmiðlar lögðu áherslu á trans sjálfsmynd sem lausn á geðsjúkdómum samtímis og þaggað var niður í gagnrýnisröddum. Afleiðingarnar urðu þær að mörg börn sköðuðust það sem eftir var æfinnar.
En núna sést viðsnúningur í kynbreytingarmálunum. Samkvæmt nýjustu tölfræði Landlæknisembættisins í Svíþjóð greindust aðeins 22 börn undir 15 ára aldri með kyntruflanir á fyrstu tíu mánuðum ársins 2024 sem er metlág tala.
Prófessor Mikael Landén hjá háskólanum í Gautaborg telur að breytingin kunni að vera vegna strangari leiðbeininga sænska heilbrigðisráðuneytisins um hormónameðferð barna og aukinnar vitneskju um langtímaáhættu slíkra meðferða.
Einungis 0,1 prósent upplifa kyntruflun á fullorðinsaldri
Hollensk langtímarannsókn sýnir að kynjavandamál er oftast tímabundið ferli. Af 2.772 ungmennum sem tóku þátt í rannsókninni upplifðu aðeins 0,1 prósent kyntruflanir á fullorðinsaldri. Sterkasta upplifun um kyntruflun er í kringum 11 ára aldur.
Prófessor Agnes Wold hefur vakið athygli á rannsókninni og veltir því fyrir sér, hvort heilsugæslan hafi skapað „unglingaveiki“ með því að leyfa ekki eðlilegum sjálfsmyndarferlum að hafa sinn gang.
Foreldrar láta tímann hafa sinn gang
Claudia Nilsson, móðir Malcolms sem er12 ára gamla strákur, sér enga ástæðu til að leita „umönnunar“ fyrir son sinn. Hún segir:
„Syni okkar líður vel. Hann er bara hann sjálfur.“
Malcolm farðar sig en skilgreinir sig samt sem strák. Foreldrar hans, Claudia og eiginmaður hennar Henrik, kjósa að láta tímann hafa sinn gang í stað þess að „sjúkdómsgreina“ barnið sitt. Þau eru ekki þau einu – sífellt fleiri foreldrar kjósa að bíða frekar en að bregðast við þeirri kynjahugmyndafræði sem búin er að missa tökin.
Hér að neðan má lesa rannsóknarskýrsluna frá Hollandi: