Þegar Ursula von der Leyen lenti í Búlgaríu á sunnudag þurftu flugmennirnir ekki að nota pappírskort. Þetta sagði Paula Pinho, fjölmiðlafulltrúi framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, í yfirlýsingu og dró þar með til baka fyrri falsyfirlýsingu ESB um árás Rússq á öryggisbúnað flugvélarinnar.
Síðastliðinn sunnudag fór Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar ESB, í heimsókn til Búlgaríu. Þegar flugvél hennar er að fara að lenda á flugvellinum í Plovdiv verður hún skyndilega fyrir alvarlegum GPS-truflunum. Talsmenn ESB lýstu atburðinum á dramatískan hátt og sögðu flugvélina hafa lent í svo alvarlegum truflunum að hún hefði þurft að hringsóla umhverfis flugvöllinn í klukkustund á meðan flugmennirnir neyddust til að taka fram pappírskort til að nota við lendinguna. Embættismenn ESB lýstu því yfir að Rússar stæðu að baki árásinni.
Sænskir sérfræðingar hafna kenningu ESB
En á mánudag birti sænska vefsíðan Flightradar24 GPS-gögn sem stangast á við fullyrðingar framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins. Í fyrsta lagi fullyrðinguna um að flugvél von der Leyen hafi orðið fyrir truflunum vegna GPS-tækni og einnig að hún hafi sveimað umhverfis flugvöllinn í klukkustund áður en hún gat lent.
Flightradar24 hefur aðgang að yfir 40.000 svokölluðum ADS-B móttökurum um allan heim, sem safna gögnum í rauntíma frá flugvélum. Og umfangsmikil fluggögn þeirra hafa meðal annars verið notuð til að rannsaka flugslys.
Í skráningum þeirra sést að flugvél von der Leyen var aðeins níu mínútum of sein og að hún hafði góða GPS-sendingu allan tímann fram til lendingar. Það skal tekið fram að Flightradar24 hefur einnig umfangsmikil gögn um raunverulegar GPS-truflanir, sérstaklega yfir Austur-Evrópu.
„Það voru GPS-truflanir“
Á blaðamannafundi á þriðjudag er Anitta Hipper, talskona framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í utanríkismálum, spurð um meint atvik tveimur dögum áður meðal annars vegna upplýsinga Flightradar24 sem afhjúpaði lygar framkvæmdastjórnar ESB.
Blaðafulltrúinn Paula Pinho, sem stendur við hliðina á Hipper, kýs þá að svara spurningunum í staðinn:
„Það sem við sögðum í gær og getum staðfest í dag er að truflanir á GPS-tækni voru til staðar, en flugvélin gat lent örugglega. Þetta eru upplýsingar sem við fengum frá búlgörskum flugmálayfirvöldum.“
Upplestur á undirbúnum texta
Paula Pinho svarar ekki beinni spurningu um hvort það sé virkilega satt að flugmennirnir hafi tekið upp pappírskort til að geta lent. Í staðinn les hún upp fyrirfram skrifaðan texta:
„Þegar forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins var á flugi til Plovdiv, þá voru merki frá gervihnettinum sem sendi gögn til GPS-leiðsögukerfis flugvélarinnar trufluð.
Á leiðinni til Plovdiv hvarf GPS-merkið. Til að tryggja flugöryggi lögðu flugumferðarstjórar strax til aðra lendingaraðferð með leiðsögukerfum á jörðu niðri.“
Þannig að engin pappírskort voru notuð við lendinguna. Pinho svarar ekki nákvæmlega hversu langan tíma flugið tók, en hún telur að heildarflugtíminn hafi verið um einn og hálfan tíma. Það stangast á við fullyrðinguna um að flugvélin hafi verið neydd til að hringsóla í kringum flugvöllinn í klukkustund áður en hún lenti.