Bretland með forgang við kaup á Grænlandi vegna samnings frá 1917

Heimspólitískar öldur gengu yfir plánetuna eftir að menn áttuðu sig á því að Donald J. Trump, forseta Bandaríkjanna, var alvara í ásetningi sínum um að fá stjórn á eyjunni Grænlandi með kaupum eða öðrum hætti.

Mette Frederiksen forsætisráðherra Danmerkur og ríkisstjórn hennar fóru í kreppugírinn og efnið er ofarlega í huga margra, ekki síst Íslendinga. Núna segir trúlega síðasti danski ráðherrann yfir eyjunni, að samkvæmt samningi frá 1917 hafi Bretland forgangsrétt til að kaupa Grænland á undan Bandaríkjunum.

The Telegraph greinir frá því, að Tom Høyem var síðasti fastafulltrúi Kaupmannahafnar á Grænlandi sem stofnaði eigið þing árið 1979 og hóf nýtt tímabil sjálfstjórnar 30 árum síðar.

Donald Trump var hreinskilinn í símtalinu við Mette Frederiksen, forsætisráðherra Danmerkur: hann vill að Grænland verði undir bandarískri stjórn. En samkvæmt Høyem Þarf Trump samþykki Keir Starmer, forsætisráðherra Bretlands, vegna samnings sem undirritaður var árið 1917, í fyrsta sinn sem Bandaríkin sýndu áhuga á að eignast eyjuna. Høyem sagði:

„Ef Trump reyndi að kaupa Grænland yrði hann að spyrja London fyrst. Bretland krafðist þess árið 1917 að ef Grænland yrði selt þá ætti Bretland að hafa fyrsta réttinn til að kaupa það.“

Á þeim tíma var Kanada breskt yfirráðasvæði skammt frá Grænlandi. Hr. Høyem sagði að Woodrow Wilson, þáverandi forseti Bandaríkjanna, hafi þá samþykkt að Grænland væri og yrði alltaf danskt.

The Telegraph hefur eftir heimildarmanni í teymi Trumps að tilgangur fyrirhugaðrar stækkunar sé að sýna Peking að hagsmunir Bandaríkjanna á norðurslóðum verði verndaðir.

Donald Trump yngri heimsótti Grænland nýlega sem fjölmiðlar skrifuðu um og Kína hefur ekki komist hjá að frétta. Nýjasta norðurslóðaáætlun Pentagon sem gefin var út seint á síðasta ári sýnir að Kína hefur mikinn áhuga á svæðinu.

Danmörk hefur áður verið reiðubúin að selja erlend yfirráðasvæði sín og bauð Bandaríkjunum Dönsku Vestur-Indíur árið 1867. Samkomulag náðist á endanum í fyrri heimsstyrjöldinni þegar eyjarnar voru seldar til Bandaríkjanna fyrir 25 milljónir dollara, jafnvirði um 700 milljónir dollara (560 milljónir punda) í dag og voru skírðar Bandarísku Jómfrúareyjarnar.

Fara efst á síðu